Radio Clock Device

1) (an instrument for measuring time, but not worn on the wrist like a watch: We have five clocks in our house; an alarm clock (= a clock with a ringing device for waking one up in the morning).) reloj

2) (an instrument for measuring speed of a vehicle or distance travelled by a vehicle: My car has 120,000 miles on the clock.) cuentakilómetros

- clockwise

clock n reloj

tr[klɒk]

noun

1 (gen) reloj nombre masculino (de pared)

2 SMALLAUTOMOBILES/SMALL familiar (mileometer) cuentakilómetros nombre masculino; (speedometer) velocímetro; (taximeter) taxímetro

■ this car's only got 8,000 miles on the clock este coche sólo ha hecho 8.000 millas

transitive verb

1 (time - athlete, race) cronometrar

2 (register - speed, time) registrar, hacer

\

against the clock contra reloj

around/round the clock día y noche

to put the clock back/forward atrasar/adelantar el reloj

to watch the clock tener ganas de acabar el trabajo

clock radio radiodespertador nombre femenino

clock ['klɑk] vt

: cronometrar

clock n

1) : reloj m (de pared), cronómetro m (en deportes o competencias)

around the clock : las veinticuatro horas

• cuadrado s.m.

• horario s.m.

• reloj s.m.

• reloj de pared o de mesa s.m.

• cronometrar v.

a) ( timepiece) reloj m

b) ( time clock) reloj m registrador or (Méx) checador

c) ( Auto) ( odometer) (colloq) cuentakilómetros m; ( speedometer) velocímetro m

d) ( in taxi) (colloq) taxímetro m

transitive verb (colloq)

a) (achieve, reach) \<\<speed/time\>\> registrar, hacer*

b) ( time) \<\<athlete/race\>\> cronometrar

- clock in

- clock out

- clock up

1. N

1) (=timepiece) (gen) reloj m ; [of taxi] taxímetro m ; (=speedometer) velocímetro m ; (=milometer) cuentakilómetros m inv

2) ** (=face) jeta f

2. VT

1) (=time, measure) [+ runner, time] cronometrar

2) (Brit)

- clock in

- clock off

- clock on

- clock out

- clock up

* * *

a) ( timepiece) reloj m

b) ( time clock) reloj m registrador or (Méx) checador

c) ( Auto) ( odometer) (colloq) cuentakilómetros m; ( speedometer) velocímetro m

d) ( in taxi) (colloq) taxímetro m

transitive verb (colloq)

a) (achieve, reach) \<\<speed/time\>\> registrar, hacer*

b) ( time) \<\<athlete/race\>\> cronometrar

- clock in

- clock out

- clock up

Синхронизирующее устройство для радиосвязи. Внешнее устройство для синхронизации времени системы D900/1800.

abs

1) the sun is setting солнце садится /заходит/

2) his power has begun to set его могущество /власть/ слабеет; his star has set его звезда закатилась; his glory has set его слава померкла

3) cement has set цемент схватился /затвердел/; the glue did not set клей не засох; the jelly has set желе застыло; blood (the white of the egg, etc.) set кровь и т.д. свернулась; the milk set молоко свернулось /створожилось/; all his muscles set все его мускулы напряглись; his face set его лицо-окаменело /застыло/

4) young trees set молодые деревца принялись; the blossoms were abundant but they failed to set цветение было бурным, но плоды не завязались

1) set at some time the sun sets early (late, etc.) солнце заходит рано и т.д.; set in some manner the sun sets slowly солнце медленно садится

2) set somewhere set ashore сойти на берег

3) set at some time the jelly hasn't set yet желе еще не застыло; set in some manner cement (mortar, glue, etc.) sets quickly цемент и т.д. быстро застывает /схватывается/; her hair sets easily ее волосы легко укладывать, у нее послушные волосы; his lips set stubbornly его губы упрямо сжались; his teeth set stubbornly он упрямо стиснул зубы

1) set smth. set a broken bone (dislocated joints, etc.) вправить кость и т.д.; set one's hair укладывать волосы; set the table накрывать на стол; set the stage расставлять декорации; set the scene подготовить обстановку; set the sails а) ставить паруса; б) отправляться в плавание; set a piano настраивать пианино; set a palette подготавливать палитру; set a razor править бритву; set a saw разводить пилу; set a clock (the hands of the watch, the alarm-clock) поставить часы; set the focus of a microscope настроить микроскоп; set a map ориентировать карту

2) set smb., smth. set guards /sentries, watches/ расставлять часовых /караульных и т.п./; set the guard (the pickets) выставлять караул (пикеты)

3) set smth. set the wedding day (the time, a date, a price, etc.) назначать день свадьбы и т.д.; set a fine устанавливать размер штрафа; set the course разработать /выработать/ курс; set standards (limits, a time-limit, boundaries, etc.) устанавливать нормы и т.д.; set requirements определять / вырабатывать/ требования; set a punishment наложить взыскание

4) set smth. set an examination-paper (questions, problems, etc.) составлять письменную экзаменационную работу и т.д.; set a new style (a tone) задавать новый стиль (тон); set the fashion вводить моду; set a new model (a pattern) внедрять новый образец (покрой); set the расе задавать темп; set a record устанавливать рекорд; set a precedent создавать прецедент; set a good (bad) example подавать хороший (дурной) пример

5) set smth. set a trap (a snare) поставить капкан (силки); set an ambush устроить засаду

1) set smth. somewhere set the books back положить /поставить/ книги на место; set the chairs back отодвигать стулья; set back one's shoulders расправить плечи; the dog set its ears back собака прижала уши; set the clock (one's watch, the alarm, the hand of the watch, etc.) back one hour перевести часы /отвести часы/ на один час назад; set one's watch forward one hour поставить /перевести/ часы на один час вперед; set a house well (some distance /some way/, a fair distance, etc.) back from the road (from the street, etc.) построить /поставить/ дом вдали и т.д. от дороги и т.д.; set the book (one's knitting, the newspaper, etc.) aside отложить в сторону /отодвинуть/ книгу и т.A; set down one's load (one's suitcase, a box, etc.) опустить свой груз и т.д. (на землю)-, set the tray down поставить (на стол и т.я.) поднос; set the chair upright поднять стул; set smb. somewhere set the dogs apart растащить [дерущихся] собак; set the children apart отделять /изолировать/ детей

2) set smb., smth. in some direction the current set them (the boat, the ship, etc.) northward (seawards, etc.) течением их и т.д. понесло к северу и т.д.

1) set the boys (the students, the employees, etc.) a difficult job (an easy task, a difficult problem, the job of cleaning the yard, etc.) (заплавать мальчикам и т.д. трудную работу и т.д., set oneself a difficult task ставить перед бабой трудную задачу; set him a sum задавать ему арифметическую задачу; set one's son a goal поставить перед своим сыном цель

2) set the children (the younger boys, youngsters, other people, etc.) a good example подавать детям и т.д. хороший пример; set smb. smth. to do smth. set smb. a standard /a pattern/ to follow служить для кого-л. образцом, которому надо следовать

1) set the window (the door, the gates, etc.) open открывать /оставлять открытым/ окно и т.д.; set the door ajar приоткрывать дверь, оставить дверь полуоткрытой; set one's hat (one's tie, one's skirt, etc.) straight поправить шляпу и т.д., надеть шляпу и т.д. как следует; set the prisoners (the bird, etc.) free освобождать /выпускать на свободу, на волю/ узников и т.д.; set the dog loose спускать собаку (с цепи, с поводка и т.п.); a good night's rest will set you right за ночь вы отдохнете и снова будете хорошо себя чувствовать; why didn't you set the boy right? почему же вы не поправили мальчика?; I can soon set that right я могу это быстро уладить или исправить; set errors right исправлять ошибки; it would set him (myself) right in their eyes это оправдает его (меня) в их глазах; set things /matters/ straight /right/ уладить дела; set things ready приводить все в готовность; set smb.'s curiosity agog возбуждать чье-л. любопытство

2) set a melody half a tone higher (lower) транспонировать мелодию на полтона выше (ниже); set a piano too high настроить фортепиано слишком высоко

1) set smb. to do smth. set the men to chop wood (the men to saw wood, the boys to dig a field, the pupils to work at their algebra, the girl to shell peas, the pupils to sing, etc.) заставлять рабочих колоть дрова и т.д.; I set him to work at mowing the lawn я велел ему /дал ему задание/ постричь газон; я вменил ему в обязанность подстригать газон; whom did you set to do this? кому вы поручили это сделать?; I set myself to study the problem я решил взяться за изучение этого вопроса; he set himself to finish the job by the end of May он твердо решил /поставил себе целью/ закончить работу к концу мая

2) set smth. to do smth. set a machine (a device, a mechanism, etc.) to work приводить в действие /завалять. запускать/ машину и т.д.; set the alarm clock to wake us at seven заводить будильник, чтобы он поднял нас в семь часов, поставить будильник на семь часов

3) set smth. to do smth. set a pattern to be followed подавать пример; создавать пример для подражания

1) be set in (near, round, on, etc.) smth. her house is set well back in the garden (near the road, some way back from the street, on a hill, etc.) ее дом стоит а глубине сада и т.д.; а town (a country-seat, a village, etc.) is set in a woodland (on an island, north of /from/ London, etc.) город и т.д. расположен в лесистой местности и т.д.; а boundary stone is set between two fields поля разделяет межевой камень; а balcony is set round the house вокруг дома идет балкон; the second act (the scene, the play, etc.) is set in ancient Rome (in a street, in Paris, etc.) действие второго акта и т.д. происходит в древнем Риме и т.д.; а screen is set in a wall экран вделан /вмонтирован/ в стену; there was a little door set in a wall в стене была маленькая дверка; а ruby (a diamond, etc.) was set in a buckle (in a gold ring, in an earring, etc.) в пряжку и т.д. был вделан /вставлен/ рубин и т.д.; а ruby is set in gold рубин в золотой оправе /оправлен золотом/; his blue eyes are set deep in a white face на его бледном лице глубоко посажены голубые глаза; the young plants should be set at intervals of six inches эти молодые растения надо сажать на расстоянии шести дюймов [друг от друга]; be set with smth. the coast is set with modem resorts на побережье раскинулось множество современных курортов; the tops of the wall were set with broken glass верхний край стены был утыкан битым стеклом; the room is set with tables and chairs комната заставлена столами и стульями; tables were set with little sprays of blue flowers столы были украшены маленькими букетиками синих цветов: the field was set with daisies поле было усеяно маргаритками; the sky was set with stars небо было усыпано звездами; а bracelet (a ring, a crown, a sword-handle, a valuable ornament, etc.) was set with diamonds (with jewels, with gems, with rubies, with pearls, with precious stones, etc.) браслет и т.д. был украшен /усыпан/ бриллиантами и т.д.; а gold ring set with two fine pearls золотое кольцо с двумя большими жемчужинами

2) be set in some direction the course is set to the west курс проложен на запад

3) be set on smth., smb. he (his mind, his heart) was set on it ему этого очень хотелось; his heart was set on her a) он любил лишь ее; б) все его помыслы были связаны с ней; be set on doing smth. be set on going to the stage (on coming here again, etc.) твердо решить пойти на сцену и т.д.; be set on going to the sea окончательно решить стать моряком; be set on having a motor bike (on winning, on finding him, etc.) поставить своей целью приобрести мотоцикл и т.д.; be set against smth.,smb. he is set against all reforms (against having electric light in the house, against this marriage, against the trip, etc.) он решительно [настроен] против всяких реформ и т.д.; he is set against her он и слышать о ней не хочет; be set against doing smth. he was violently set against meeting her он упорно отказывался встретиться /от встречи/ с ней /противился встрече с ней/

4) be set on by smb. she was set on by robbers (by a lot of roughs in the dark, by a dog, etc.) на нее напали грабители и т.д.

5) be set the table is set стол накрыт; the sails are set паруса подняты; be set for smb., smth. the table is set for six стол накрыт на шесть человек /персон/; the table is set for dinner (for lunch, etc.) стол накрыт к обеду и т.д.; be set in some state slaves (prisoners, hostages, etc.) were set free /at liberty/ рабы и т.д. были освобождены /отпущены на волю/; this must be set in order a) это надо привести в порядок; б) это надо разместить /разложить/ по порядку; the motor was set in motion включили мотор

6) be set at some time the mortar is already set цемент уже схватился /затвердел/; the jelly is not set yet желе еще не застыло; has the type for the book been set yet? эту книгу уже набрали?; it was all set now теперь все было готово /подготовлено/; be set in some manner his lips (his jaws, his teeth) were firmly set in an effort to control himself он плотно сжал губы (челюсти, зубы), пытаясь овладеть собой; his mind and character are completely set он вполне сформировался /сложился/ как личность; be set to do smth. be set to go there быть готовым пойти туда; two pumps (machines, wheels, etc.) were set to work два насоса и т.д. были включены /приведены в действие/; be set for smth. be set for the talk (for the meeting, for the game, for the journey, etc.) быть готовым к разговору и т.д.; the scene is set for the tragedy (for the drama, for the climax, etc.) события (в книге, в пьесе и т.п.) подводят /подготавливают/ (читателя, зрителя и т.п.) к трагедии и т.д.; he was all set for a brilliant career у него были все задатки для блестящей карьеры

7) be set over smb. he was set over people ему была дана власть над людьми; he was set over his rivals его ставили выше его соперников

8) be set against smth. one's expenses must be set against the amount received расходы следует соразмерить с доходами; the advantages must be set against the disadvantages надо учесть все плюсы и минусы; against these gains must be set the loss of prestige оценивая эти выгоды, нельзя забывать об ущербе в связи с потерей престижа; it's no good when theory is set against practice плохо, когда теорию противопоставляют практике; when one language is set against another... когда один язык сравнивают /сопоставляют/ с другим...

9) be set for some time the examination (the voting, his departure, etc.) is set for today (for May 2, etc.) экзамен и т.д. назначен на сегодня и т.д., the party is all set for Monday at my place решено вечеринку провести в понедельник у меня; the time and date of the meeting have not yet been set дата и время собрания еще не установлены; be set by smth., smb. rules (standards, terms, fees, etc.) are set by a committee (by the law, by the headmaster, etc.) правила и т.д. устанавливаются комиссией и т.д.

10) be set the list of questions is set список вопросов /вопросник/ составлен; be set for smth. what subjects have been set for the examination next year? какие предметы включены в экзамен на будущий год? || be set to music быть положенным на музыку

11) be set in smth. the editorial was set in boldface type передовая была набрана жирным шрифтом

1) set behind (in, on, etc.) smth. the sun sets behind the western range of mountains солнце садится за горной грядой на западе; the sun sets in the sea солнце садится в море; the sun never sets on our country над нашей страной никогда не заходит солнце; set at (in) smth. the sun sets at five o'clock (in the evening, etc.) солнце заходит в пять часов и т.д.

2) set against (to, from, etc.) smth. set against the wind (against the current) двигаться, направляться (идти, плыть и т.п.) против ветра (против течения); set against the tide идти против прилива; the wind sets from the south (from the west, from the north-east, etc.) ветер дует с юга и т.д.: the current sets to the west (to the south, through the channel, through the straits, etc.) течение идет на запад и т.д.; the tide has set in his favour ему начинает везти

3) set against (with) smth., smb. public opinion is setting against this proposal (against this plan, against his visit, against him, etc.) общественное мнение складывается не в пользу этого предложения и т.д.; circumstances were setting with our plan (with him, etc.) обстоятельства складывались благоприятно для осуществления нашего плана и т.д.

4) set about (upon, on, to) smth. set about the study of mineralogy (about the composition, about it, about one's washing, about one's work, etc.) приниматься /браться/ за изучение минералогии и т.д.; I don't know how to set about this job не знаю, как приступить /как подступиться/ к этой работе; they set upon the task unwillingly они неохотно взялись за выполнение этой задачи; set to work in earnest, set seriously to work серьезно браться за работу; set to work on the problem приняться за работу над этой проблемой; set to work on one's studies начать заниматься, приняться за учение

5) set up (on) smb. set upon the enemy атаковать противника; а gang of ruffians set on him на него напала шайка хулиганов; they set upon him with blows они набросились на него с кулаками; they set upon us with arguments они обрушились на нас со своими доводами; set about /at/ smb. coll. set about the boys (about the stranger, about the supporters of the other team, at the bully, etc.) набрасываться /налетать, наскакивать/ на мальчишек и т.д.; they set about each other at once они сразу же сцепились друг с другом /начали колошматить друг друга/; I'd set about you myself if I could я бы сам отколотил тебя, если бы мог; I'd set about him with a stick (with the butt of the spade, etc.) if we have any trouble если что [не так], я стукну его палкой и т.д.

6) set in smth. cement soon sets in dry weather (in the cold, in the sun, etc.) в сухую погоду /когда сухо,/ и т.д. цемент быстро затвердевает /застывает/

1) set smth., smb. on (at, against, in, before, for, etc.) smth., smb. set dishes (a lamp, one's glass, etc.) on the table поставить тарелки и т.д. на стол; set a place for the guest поставить прибор для гостя; set food and drink (wine and nuts, meat, a dish, etc.) before guests (before travellers, etc.) поставить еду и напитки и т.д. перед гостями и т.д.; set a table by the window (an armchair before a desk, a floor-lamp beside an armchair, etc.) поставить стол у окна и т.д.; set chairs around (at) a table расставлять стулья вокруг (у) стола; set a ladder (a bicycle, a stick, etc.) against a wall прислонить /приставить/ лестницу и т.д. к стене; set one's hand on smb.'s shoulder положить руку кому-л. на плечо; set a hand against the door опереться рукой о дверь; set smb. on his feet поставить кого-л. на ноги

2) set smth., smb. in (by, on, upon, etc.) smth. set things in their place again вернуть /положить/ вещи на место; set flowers in the water (in a vase, etc.) поставить цветы в воду и т.д.; set glass in a window вставлять стекло в окно; set lamps in 'walls вделывать светильники в стены; set one's foot in the stirrup вставить ногу в стремя; set the stake in the ground вкопать столб в землю; set a pearl (a jewel, a diamond, etc.) in gold оправлять жемчужину и т.д. в золото; set smb. by the fire усадить кого-л. у огня: set a child in a high chair посадить ребенка ка высокий стул; set smb. in the dock посадить кого-л. на скамью подсудимых; set a wheel on an axle насадить колесо на ось: set a hen on eggs, set eggs under a hen посадить курицу на яйца; set a boy on horseback подсадить мальчика на лошадь; set smb. on the pedestal поставить /возвести/ кого-л. на пьедестал; set troops on shore высадить войска [на берег]; set one's foot oil a step поставить ногу на ступеньку; set foot on shore ступить на берег; I'll never set foot on your threshold я никогда не переступлю порог вашего дома; set a crown on his head возложить на него корону; set a king on the throne посадить короля на трон; set a kiss upon smb.'s hand приложиться к чьей-л. руке; set smth. with smth. set the top of the wall with broken glass утыкать верхнюю часть стены битым стеклом; set this bed with tulips (with geraniums, etc.) засадить эту клумбу тюльпанами и т.д. || set eyes on smb., smth. увидеть кого-л что-л., I never set eyes on him before today до сегодняшнего дня я его в глаза не видел; that child wants everything he sets his eyes on этому ребенку вынь, да положь все, что он видит

3) set smth. to smth. set a glass (a trumpet, etc.) to one's lips, set one's lips to a glass (to a trumpet, etc.) подносить стакан и т.д. к губам /ко рту/; set a match (a lighter) to a cigarette (to old papers, to a fire, etc.) подносить спичку (зажигалку) к сигарете и т.д.; set one's shoulder to the door налечь плечом на дверь; set spurs to a horse пришпорить лошадь

4) set smb. across smth. set him across the river переправлять его через реку /на другой берег/; set a child across the street перевести ребенка на другую сторону улицы /через улицу/; set smth. by smth. set a ship by the compass вести корабль по компасу; set smth. against (to ward(s), to) smth. set the boat against the wind (against the current) направлять лодку против ветра и т.д.; set one's course to the south направляться на юг; set one's face toward the east (toward home, towards the sun, etc.) повернуться лицом к востоку и т.д.; set smb. after (at, on, etc.) smb., smth. set the police (detectives, etc.) after /on the track of/ the criminal (on her, after the spies, etc.) направлять полицию и т.д. по следу преступника и т.д.; set the boys on the wrong (right) track направлять мальчишек по ложному (по правильному) следу; set a dog at a hare (at a fox, at a bull, at his heels, etc.) пустить собаку по следу зайца и т.д.; set dogs on a stranger (on a trespasser, on thieves, etc.) спустить собак на незнакомца и т.д. || set sail for India отплывать /направляться/ в Индию

5) set smb. against (on, to, etc.) smb., smth. set people against each other (a friend against another, everyone against him, etc.) настраивать людей друг против друга и т.д.; he is trying to set you against me он старается восстановить вас против меня; set oneself against the proposal (against the scheme, against the decision, against his nomination, against him, etc.) был настроенным /выступать/ против этого предложения и т.д.; set the crowd on acts of violence (the crew to mutiny, soldiers to violence, people to robbery, etc.) подстрекать толпу на совершение актов насилия /к насилию/ и т.д.; set smth. against smth. set one thing against another противопоставлять одно другому; set one language against another сопоставлять /сравнивать/ один язык с другим; set smth. on smth. set one's heart /one's mind/ on the trip твердо настроиться на эту поездку; set one's heart on a new dress (on a new car, etc.) жаждать /очень хотеть/ купить новое платье и т.д.; he set his thoughts on the plan все его помыслы направлены на осуществление этого плана || set him at odds with his friends рассорить его с друзьями

6) set smb., smth. to smth. set the class (the boys, him, etc.) to work (to a task, to sums, to dictation, etc.) засадить класс и т.д. за работу и т.д.; set one's mind /one's wits/ to a question (to a task, to a job, etc.) сосредоточиться на каком-л. вопросе и т.д.; you won't find the work difficult if only you set your mind to it если вы серьезно возьметесь за дело, работа не покажется вам трудной; set one's hand to the work (to the task, to the plough, etc.) взяться за работу и т.д.; he set himself resolutely to the task он решительно взялся за выполнение задачи; set а реп to' paper начать писать, взяться за перо; set smth. before smb. set a task (an object) before him поставить перед ним задачу

7) set smth., smb. т (on, at, to) smth. set one's affairs (one's papers, one's house, a room, etc.) in order /to rights/ приводить свои дела и т.д. в порядок; set a machine in motion запустить машину; set the project in motion начинать работу над объектом; set the machinery of the government in motion приводить государственную машину в движение; set a chain reaction in motion вызвать цепную реакцию; his jokes set the audience (the table, the whole room, etc.) in a roar от его шуток вся аудитория и т.д. покатывалась со смеху; set smb. on his guard настораживать кого-л.; set smb. (smb.'s guests, the boy, smb.'s mind, etc.) at ease успокаивать кого-л. и т.д.; he set the girl at ease с ним девушке стало легко /девушка почувствовала себя свободно/; а host should try and set his guests at ease хозяин должен стараться, чтобы его гости чувствовали себя свободно /как дома/: now you may set your mind at ease теперь вы можете перестать волноваться /не волноваться/; set a question (the affair, the matter, etc.) at rest разрешить /урегулировать/ вопрос и т.д.; that sets all my doubts at rest это рассеивает все мои сомнения; set prisoners at liberty освобождать заключенных

8) set smth. for smth. set the table for dinner (for five people, for two, etc.) накрыть стол к обеду и т.д.; set the stage for the next scene in a play подготовить сцену для следующей картины [в пьесе]; set the scene for talks подготовить условия /создать благоприятную обстановку/ для переговоров; set smth. by smth. set one's watch by the radio timesignal (by the town clock, by the clock in the library, by mine, etc.) ставить /сверять/ часы по радиосигналу и т.д.; set smth. to (for, at) smth. set the clock (the hands of the clock) to the correct time (to the proper hour of the day, etc.) точно поставить часы и т.д.; set the alarm for 5 o'clock (the camera lens to infinity, a thermostat at 70°, etc.) поставить будильник на пять часов и т.д.

9) set smb., smth. at (in, он, etc.) smth. set a guard (a sentry, etc.) at the door (at the gate, at the corner of the street, in the nearest village, on the hill, etc.) поставить сторожа /часового/ и т.д. у дверей и т.д.; set pickets around the camp выставлять дозорных вокруг лагеря

10) set smb., smth. over (before, among, etc.) smb., smth. set him over others (a supervisor over the new workers, etc.) назначать его начальником над остальными и т.д.; set Vergil before Homer отдавать предпочтение Вергилию перед Гомером, ставить Вергилия выше Гомера; set the author among the greatest writers of today (the painter among the best artists of the world, the team among the strongest teams of Europe, etc.) считать автора одним из крупнейших писателей современности и т.д.; set duty before pleasure ставить долг выше удовольствий /на первое место/; set honesty above everything (diamonds above rubies, etc.) ценить честность превыше всего и т.д., his intelligence (his talent, his character, etc.) sets him apart from others (from ordinary people, from the normal run of people, etc.) его ум и т.д. выделяют его среди других и т.д.; her bright red hair sets her apart from her sisters из всех сестер у нее одной были ярко-рыжие волосы

11) set smth. at smth. set the price (the value of the canvas, etc.) at t 1000 оценить / назначить, определить цену/ и т.д. в тысячу фунтов; set bail at i 500 установить сумму залога в пятьсот фунтов; set neatness at a high value очень ценить аккуратность, придавать большое значение опрятности; set smth. for smth. set a time for a meeting назначать время собрания; set the rules for a contest вырабатывать правила состязания; set the lesson for tomorrow задавать урок на завтра; set smth. to /for /smth. set limits to smb.'s power (to his extravagance, to his demands, etc.) ограничивать чью-л. власть и т.д., устанавливать предел чьей-л. власти и т.д.; he sets no limit to his ambition его честолюбие не знает предела; set a time-limit for examination установить продолжительность экзамена; set a time-limit for debates установить регламент для выступления в прениях; set a record for the mile устанавливать рекорд в беге на одну милю; set an end to it положить этому конец; set smth. on smth., smb. set a high value on life (on punctuality, etc.) высоко ценить жизнь и т.д.; set a punishment on smb. налагать наказание на кого-л., определять кому-л. меру наказания; set a price on smb.'s head /on smb.'s life/ назначить награду за чью-л. голову /за чью-л. жизнь/; set smth. at some time set the death of the man at midnight установить, что смерть этого человека наступила в полночь || set much store by smth. придавать большее значение чему-л.; set much store by social position (by daily exercise, by what the neighbours say, by the opinion of people like him, etc.) придавать большое значение общественному положению и т.д.

12) set smth. for (in, to, etc.) smth. set papers for the examination составлять экзаменационные работы; set new questions (problems, etc.) in an examination подготовить новые вопросы и т.д. для экзамена; set the words (this poem, etc.) to music положить эти слова и т.д. на музыку; set new words to an old tune сочинить новые слова на старый мотив; set Othello to music а) написать музыку к "Отелло"; б) написать /сочинить/ оперу "Отелло"; set a piece of music for the violin переложить музыкальное произведение для скрипки

13) set smth. before smb. set a plan (facts, one's theory, one's proposals, etc.) before the council (before the chief, before experts, etc.) изложить совету /представить на рассмотрение совета/ и т.д. план и т.д.

14) set smth. to smth. set one's name /one's signature, one's hand/ to a document подписать документ; set a seal to the decree скрепить указ печатью; set smth. on smth. set a veto on smth. накладывать запрет на что-л.

15) set smth. on (in) smth., smb. set one's life on a chance рисковать жизнью в надежде на удачу; set one's future on a chance строить планы на будущее в расчете на счастливое стечение обстоятельств; set hopes on a chance (on him, on his uncle, etc.) надеяться /возлагать надежды/ на случай и т.д.

16) set smth. for smb. set a snare for a fox поставить капкан на лису; set poison for rats разложить отраву для крыс

17) set smth. for smth. set milk for cheese ставить молоко на творог, створаживать молоко

18) || set fire to a house (to a barn, etc.) поджигать дом и т.д.; set the woods (a woodpile, etc.) on fire поджигать лес и т.д.

1) set smth. on doing smth. set one's heart /one's hopes, one's mind, one's thoughts/ on becoming an engineer (on going with us, on going abroad, etc.) очень хотеть /стремиться/ стать инженером и т.д.; I set my heart on going today я решил ехать сегодня; he sets his hopes on getting on in life он очень надеется преуспеть в жизни /добиться в жизни успеха/; if he once sets his mind on doing something it takes a lot to dissuade him если он настроился на что-либо, его очень трудно отговорить

2) set smb. to doing smth. set him to woodchopping поставить его на колку дров, заставить его колоть дрова; set her to thinking заставить ее задуматься; set a child to crying довести ребенка до слез; he set himself to amusing me он изо всех сил старался развлечь меня

Abort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.

Accept - pranon.

Access time - koha e arritjes së të dhënave.

Accessories - veglat ndihmëse në Windows.

Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.

Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.

Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.

allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.

alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#

ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.

ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.

Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.

Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.

Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.

ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.

Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.

Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)

Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.

Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.

Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.

Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.

Backbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.

Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.

Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.

Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.

Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacione

Bad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.

Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.

Bar chart - diagram në formë të shiritave.

Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.

Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.

BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.

BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.

Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.

Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.

Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.

Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.

Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.

BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.

Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.

Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.

Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterike

Blank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.

Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëta

Bookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.

Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.

Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.

Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.

Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.

Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.

Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.

Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.

Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.

BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.

Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.

Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.

Cache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.

Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.

Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.

CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.

CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompju­terit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.

Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.

Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.

Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.

CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.

Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.

Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.

Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.

Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.

Client-server network - rrjet i tipit klient-server.

Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.

Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.

Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.

Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.

Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.

Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.

CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.

COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.

Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INI

COBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.

Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.

CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.

CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.

COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.

Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.

CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.

CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.

CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.

CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.

Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.

Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.

Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.

Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.

Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).

Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.

Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.

Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.

Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.

Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.

Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.

CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.

Data - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.

Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.

Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.

Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.

Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.

Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.

Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.

Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.

Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).

Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.

Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.

Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.

DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.

Destination file - skedar që pranon.

Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).

Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.

DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.

DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.

DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.

DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.

Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.

Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.

DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.

Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.

Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.

Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.

Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.

Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.

Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.

Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.

Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.

DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.

EPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.

E-mail (electronic mail) - postë elektron­ike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.

Embedded object - objekt i ndërvënë.

EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.

Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.

Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.

EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.

Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.

Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.

Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.

Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.

Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.

Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programore

EBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.

External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.

Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.

Fan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.

Fatal error - gabim në programin kom­pjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.

Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.

Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.

Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.

File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.

FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.

File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.

File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.

File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.

Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.

Floppy disk - disk i butë, disketë

Footer - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.

FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.

FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.

Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizim

FAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.

GIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.

GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme opera­tive. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.

Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.

Hacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.

Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.

Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.

Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.

Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.

Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.

Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.

Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.

HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.

Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.

High tech - teknologji e lartë

Host computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.

Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.

HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.

Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.

Hyphenation - ndarje e fjalëve

Illegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.

Image processing - përpunim i grafikonëve

Imaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.

Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.

Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.

Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.

Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.

Input data - të dhënat hyrëse.

Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.

Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.

Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.

Integer - numër i plotë pa presje decimale

Line printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.

Link- lidhje; lidhshmëri.

Load - mbushje, futje e programit në memorje.

LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.

Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.

Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.

Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.

Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.

Machine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.

Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.

Mailbox - sandëku postar.

Main program - pjesë kryesore e pro­gramit e cila i kontrollon nënprogramet.

Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.

Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.

MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.

Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.

Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.

MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.

MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.

Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.

Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.

MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.

Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.

Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.

MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.

Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.

Network - rrjet i kompjuterit.

NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.

Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.

Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.

Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.

Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterik

Non-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.

Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.

Numeric keypad - tastierë numerike.

OLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.

Off-line - i çkyçur

On-line - i kyçur

ODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.

Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.

Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.

OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.

OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.

Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.

Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.

Overstrike - nënvizim.

Overtype - shkrim përmbi tekst.

Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.

Page break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.

Page layout - pamje e faqes

Ppm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.

Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.

Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.

PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.

Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.

Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.

Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.

Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.

Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.

Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.

Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.

PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.

PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.

Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.

Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.

Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.

Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.

Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.

Port - portë; lidhje; hyrje.

Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.

Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.

Print queue - pritje, rend për shtyp.

Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.

Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.

Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.

Processing - përpunim i të dhënave.

Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.

Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.

Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.

Query - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.

Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.

QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.

Radio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.

RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.

Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.

ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.

RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.

Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.

Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.

Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.

RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.

Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.

RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.

Remote computer - kompjuter i larguar.

Remote control program - program me komandim prej së largu.

Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.

Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.

Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.

Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.

Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.

Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.

Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.

Ring network - rrjet unazor.

RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.

Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.

Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.

Safe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.

Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.

Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.

Screen - ekran.

Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.

Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.

Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.

Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.

Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.

Shared file - skedar i përbashkët.

Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.

Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.

Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.

Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.

Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.

Sound card - kartë për zërim.

Storage - kujtesë.

String - varg i shenjave.

SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.

Switch - ndërprerës.

System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).

SUBJECT AREA: Horology

[br]

[br]

[br]

Louis Essen joined the National Physical Laboratory (NPL) at Teddington in 1927 after graduating from London University. He spent his whole working life at the NPL and retired in 1972; his research there was recognized by the award of a DSc in 1948. At NPL he joined a team working on the development of frequency standards using quartz crystals and he designed a very successful quartz oscillator, which became known as the "Essen ring". He was also involved with radio frequency oscillators. His expertise in these fields was to play a crucial role in the development of the caesium clock. The idea of an atomic clock had been proposed by I.I.Rabbi in 1945, and an instrument was constructed shortly afterwards at the National Bureau of Standards in the USA. However, this device never realized the full potential of the concept, and after seeing it on a visit to the USA Essen was convinced that a more successful instrument could be built at Teddington. Assisted by J.V.L.Parry, he commenced work in the spring of 1953 and by June 1955 the clock was working reliably, with an accuracy that was equivalent to one second in three hundred years. This was significantly more accurate than the astronomical observations that were used at that time to determine the second: in 1967 the second was redefined in terms of the value for the frequency of vibration of caesium atoms that had been obtained with this clock.

[br]

See also: Marrison, Warren Alvin

1 assortimento; collezione; raccolta; complesso; insieme ( di cose affini); serie; servizio ( di piatti, ecc.); set; coordinato: a set of medical instruments, un assortimento di strumenti medicali; a set of rare books, una collezione di libri rari; a carpentry set, un complesso di arnesi da falegname; a set of lectures, una serie di conferenze; a china set, un servizio di porcellana; a tea set, un servizio da tè

2 gruppo ( di persone); consorteria; cricca; squadra; ambiente, mondo (fig.): a set of politicians, una consorteria di politicanti; a set of smugglers, una cricca di contrabbandieri; the political set, gli ambienti politici; the racing set, l'ambiente delle corse ippiche; the literary set, gli ambienti letterari; the smart set, il bel mondo

3 ( radio, TV) apparecchio; radio; televisore: a radio set, un apparecchio radio; a television set, un televisore

4 (solo al sing.) conformazione; portamento; positura, postura: (geogr.) the set of the hills, la conformazione delle colline; the set of one's head, il modo di tenere la testa ( alta, china, ecc.); the set of one's shoulders, la positura delle spalle

5 (solo al sing.) direzione; corso; moto; tendenza; inclinazione; propensione: the set of the current, la direzione della corrente

6 (teatr.) set; scenario; allestimento scenico; (cinem.) set: The actors are now on ( the) set, adesso gli attori sono sul set

7 (= sett; costr. stradali) blocchetto ( da pavimentazione); quadrello

8 (agric.) pianticella ( da trapianto); talea

9 ( caccia, spesso dead set) punta, ferma ( di cane)

10 [u] (edil., mecc.) deformazione permanente

11 [uc] (ind. costr.) presa ( della malta o del cemento); ( anche) stabilitura

12 [uc] ( di sega) allicciatura

13 (ind. min.) quadro; struttura di supporto ( d'una galleria)

14 [u] (tipogr.) larghezza ( dei caratteri)

15 (zool.) covata ( d'uova)

16 (naut.) orientamento ( delle vele)

17 (mat.) insieme: the theory of sets (o set theory) la teoria degli insiemi

18 [u] ( cucina) il rapprendersi; coagulamento

19 ( dei capelli) messa in piega ( il risultato)

20 ( sport: pallavolo) alzata ( della palla); ( anche) set, ripresa

21 ( tennis) set; partita

22 (poet.) tramonto; occaso (poet.)

23 ( slang USA) festa; party

24 ( slang, mus.) esibizione; pezzi eseguiti in uno spettacolo

25 ( slang) seno; paio di tette

26 ( slang USA) banda urbana; ganga

● (cinem.) set decorator (o set designer), scenografo □ (comput.) set of characters, insieme di caratteri □ a set of diamonds, una parure di diamanti □ (mat.) a set of equations, un sistema di equazioni □ (comm., fin.) set of exchange, prima, seconda e terza di cambio □ a set of horses, un tiro (a due, a quattro) □ the set of a jacket, il taglio d'una giacca; il modo in cui cade una giacca □ a set of pearls, un vezzo di perle □ (leg.) a set of rules, un regolamento; una normativa □ (naut.) a set of sails, una muta (o un corredo) di vele □ (comm.) set of samples, campionario □ a set of ( false o artificial) teeth, una dentiera □ a set of ( natural) teeth, una dentatura □ (autom.) a set of tyres, un treno di gomme □ ( slang USA) a set of wheels, un'automobile □ ( tennis, pallavolo) set point, punto che decide un set; set point; palla set □ (TV) set-top box, set-top box; decodificatore ( di segnali di cavo o satellite) □ to change the set of a thermostat, regolare un termostato in modo diverso □ (fig.) to make a dead set at sb., fare una corte accanita a ( una donna, ecc.) □ a toilet set, un set da bagno ( pettine, specchietto, ecc.).

1 posto; collocato; situato: The cottage is set back from the road, la villetta è in posizione arretrata rispetto alla strada; The village is set on a hill, il paese è situato su una collina

2 fisso; fermo; saldo; reciso: set rules, regole fisse; a set stare, uno sguardo fisso; set wages, salario fisso; a set purpose, un saldo proposito; a man of set opinions, un uomo dalle idee ferme (o recise); un testardo

3 fisso; fissato; stabilito; prestabilito: at set hours, a ore fisse; at the set time, all'ora stabilita; (comm.) set terms, condizioni fisse; termini precisi ( di un accordo)

4 preparato; studiato, stereotipato; fatto: a set speech, un discorso preparato; a set smile, un sorriso studiato (o stereotipato); set phrases, frasi fatte; luoghi comuni

5 deciso; risoluto; determinato: He is set on leaving the country, è deciso a emigrare; He's dead set on marrying her, è fermamente deciso a sposarla; His mother is dead set against his marriage, sua madre è decisamente contraria al suo matrimonio

6 (tur.: di pasto o ristorante) a prezzo fisso

7 (tecn.) inserito; attaccato: «antitheft device set» ( avviso), «antifurto inserito»

8 ( di uno strumento, ecc.) messo a punto; regolato; tarato

9 destinato; probabile: The bill is [looks] set to cause controversy, il progetto di legge è [sembra] destinato a creare polemiche; The weather is set to change for the worse, è probabile che il tempo peggiori

10 (fam.; anche all set) pronto: Everything was set for the picnic, tutto era pronto per il picnic; DIALOGO → - Paying for petrol- All set?, tutto pronto?; I'm all set!, sono pronto!

● ( pallavolo) set ball, alzata □ (mil.) a set battle, una battaglia campale □ set books, libri da portare per l'esame; testi prescritti □ ( del tempo) set fair, messo al bello; bello stabile □ set hammer, martello piano; butteruola □ to be set in one's ways, avere abitudini radicate □ set lunch, menù turistico □ set piece, ( arte, letter.) lavoro convenzionale; ( anche fig.) pezzo forte (o di bravura); (teatr.) scena fissa; fuochi d'artificio fissi; (mil.) operazione preparata a tavolino; ( sport) manovra studiata, schema: ( calcio) set-piece specialist, specialista nei tiri da fermo □ ( sport) set play, gioco basato su schemi fissi □ ( basket) set-play offence, attacco contro zona □ ( rugby) set scrum, mischia chiusa (o comandata) □ (teatr.) set scene, scenario □ ( sport) set shot, ( basket) tiro da fermo; ( pallamano) tiro a giavellotto □ ( disegno) set square, squadra a triangolo □ ( del cielo) set with stars, trapunto di stelle □ ( sport: nelle corse) «Get set! – go!», «pronti! – via!».

(pass. e p. p. set)

A v. t.

1 mettere; porre; posare; disporre; collocare; preparare: She set the bowl of milk before the kitten, ha messo la ciotola di latte davanti al gattino; He set his hand on my shoulder, mi ha posato la mano sulla spalla; to set a trap, collocare (o preparare) una trappola; to set a wheel on the axle, collocare una ruota sull'asse; Set your mind at ease, mettiti l'animo in pace; He set the men to dig a ditch, ha messo gli uomini a scavare un fossato; The barons set the pretender on the throne, i baroni misero sul trono il pretendente; We set pickets around the factory, mettemmo picchetti intorno alla fabbrica; They set a price on his head ( o on his life), hanno messo una taglia sulla sua testa

2 conficcare; piantare: I set the tent pole in the ground, ho piantato (o ho conficcato) il palo della tenda nel terreno; to set potatoes, piantar patate

3 fissare; rendere fisso; assicurare

4 fissare; stabilire: The price was set at 5,000 pounds, il prezzo è stato fissato in cinquemila sterline; The time of the meeting has not yet been set, l'ora della riunione non è stata ancora stabilita

5 (mecc.) regolare; registrare; tarare, mettere a punto; sistemare; inserire, attaccare: to set a clock (o a watch) regolare un orologio; rimettere un orologio (all'ora giusta); to set an alarm clock, regolare (o mettere) una sveglia; to set a burglar alarm, inserire un antifurto

6 assegnare; dare; proporre: The teacher set us five exercises, l'insegnante ci ha assegnato cinque esercizi

7 fare rapprendere; rendere solido; seccare; solidificare; rassodare: to set varnish, seccare la vernice

8 contrarre; irrigidire; stringere; serrare: to set one's lips, stringere le labbra

9 (tecn.) fissare ( un colore)

10 incastonare; montare ( gioielli, pietre preziose)

11 affilare ( un coltello, un rasoio, ecc.)

12 allicciare ( una sega)

13 (tipogr.) comporre: to set close [wide], comporre con poca [con molta] spaziatura

14 (mus.) adattare ( musica a un testo, parole a una musica)

15 (letter., cinem., teatr., ecc.) ambientare ( una storia, un racconto, ecc.): The ( action of the) film is set in Venice, il film è ambientato a Venezia; l'azione del film si svolge a Venezia

16 (med.) aggiustare, mettere a posto ( un osso rotto, ecc.): to set a ( broken) leg, aggiustare una gamba rotta

17 (leg.) apporre ( un sigillo a un documento, ecc.)

18 accostare; avvicinare; applicare

19 ( anche sport) stabilire: to set new rules, stabilire regole nuove; to set a record, stabilire un primato

20 (teatr.) allestire, attrezzare ( il palcoscenico); montare ( una scena)

21 (naut.) issare, spiegare ( le vele)

22 (naut.: del vento, ecc.) portare, spingere ( una nave): The tide set us towards the island, la corrente della marea ci spinse verso l'isola

23 (naut.) dirigere, volgere ( un'imbarcazione): They set the trawler for shore, diressero il peschereccio a riva

24 (naut.) tracciare ( la rotta)

25 (comput.) impostare

26 mettere ( una gallina, ecc.) a covare (o alla cova)

27 far covare ( uova)

28 ( caccia: del cane) puntare ( la selvaggina)

29 mettere in piega ( i capelli)

30 ( pallavolo) alzare ( la palla)

B v. i.

1 ( di un astro o pianeta) tramontare; calare: The sun sets in the west, il sole tramonta a occidente; The moon is setting, sta calando la luna

2 (fig.) tramontare; essere in declino

3 indurirsi; (edil.) fare presa; solidificare; rassodarsi; rapprendersi; coagularsi: The mortar hasn't set yet, la malta non ha ancora fatto presa; This jam has set at last, questa marmellata s'è finalmente rassodata; The milk has set, il latte s'è rappreso (o s'è coagulato)

4 (fig.) indurirsi; irrigidirsi; assumere un'espressione dura: His face set and he hit back, la faccia gli s'indurì ed egli colpì a sua volta

5 muoversi, fluire, scorrere; (cominciare a) spirare ( in una data direzione): The Gulf Stream sets eastwards, la Corrente del Golfo fluisce verso est

6 volgersi (o voltarsi, orientarsi) verso; prendere posizione (fig.): Public opinion has set hard against him, l'opinione pubblica gli è nettamente avversa

7 (med.: di un osso rotto) saldarsi

8 ( di un colore) fissarsi

9 ( di piante) fiorire; germogliare; fruttificare

10 ( di fiori) allegare

11 ( di gallina) covare

12 ( di cane da caccia) cadere in ferma

13 ( dei capelli) prendere la piega

14 ( di un abito) cadere; stare ( bene, male, ecc.)

● to set one's affairs in order, mettere in ordine i propri affari □ to set st. [the law] at defiance, sfidare qc. [la legge] □ to set sb. at ( his) ease, mettere q. a suo agio □ (form.) to set (sb., st.) at naught, non fare alcun conto di, non stimare affatto (q., qc.) □ (fig.) to set one's cap at ( USA: for) sb., ( di donna) mettere gli occhi addosso a q.; cercar d'accalappiare q. □ to set the ball rolling, mettere le cose in moto; ( sport) mettere in gioco la palla □ to set eggs, far covare le uova □ to set one's face homeward, prendere la via del ritorno □ to set the fashion, fare (o lanciare) la moda □ to set sb. free, mettere q. in libertà; lasciar libero, liberare q.; (leg.) rilasciare ( un detenuto); ( sport) smarcare ( un compagno) □ (mecc.) to set going, mettere in moto; avviare □ to set sb. 's heart (o mind) at rest, tranquillizzare q. □ (fig.) to set one's house in order, fare ordine nella propria vita □ (topogr.) to set a map, orientare una carta □ to set sb. laughing, far ridere q. □ to set the pace, fare il passo; ( sport) fare l'andatura; (fig.) fare da esempio, servir da modello □ ( a scuola) to set the papers, preparare (o proporre) i temi d'esame □ to set pen to paper, metter mano alla penna; cominciare a scrivere □ to set right, accomodare, aggiustare ( un apparecchio, ecc.); mettere a posto, correggere ( un errore, un conto, ecc.); rimettere a posto (o in sesto); rinvigorire: A short holiday will set you right, una breve vacanza ti rimetterà in sesto □ (naut.) to set sail, far vela; salpare □ to set seed, piantar semi; seminare □ to set st. straight, raddrizzare qc.; chiarire, spiegare qc. □ to set sb. straight, spiegare a q. come stanno le cose □ ( canottaggio) to set the stroke, battere il tempo della voga; stabilire la vogata □ to set the table, apparecchiare (la tavola) □ to set one's teeth, serrare (o stringere) i denti; (fig.) tener duro □ to set sb. 's teeth on edge, ( di suono) far rabbrividire q.; ( di cibo) allegare i denti a q.; (fig.) irritare q., dare ai nervi a q. □ to set sb. thinking, fare pensare (o fare riflettere) q.; dare da pensare a q. □ to set things going, dare l'avvio; mettere le cose in moto; ( sport) movimentare il gioco □ to set the tone of st., dare il tono a qc. □ (mil.) to set a watch, piazzare le sentinelle □ His eyes set, ha sbarrato gli occhi ( per uno svenimento o in punto di morte).

turn ⇒ Street directions

A n

1 (opportunity, in rotation) tour m ; to wait one's turn attendre son tour ; it's my turn gen c'est mon tour ; ( in game) c'est à moi de jouer ; whose turn is it? gen c'est à qui le tour? ; ( in game) c'est à qui de jouer? ; ‘miss a turn’ ‘passez votre tour’ ; to be sb's turn to do être à qn or au tour de qn de faire ; it's your turn to make the coffee c'est à toi or à ton tour de faire le café ; it was his turn to feel rejected il se sentait rejeté à son tour ; to have a turn on or at or with the computer utiliser l'ordinateur à son tour ; to have a turn at driving prendre son tour de conduite ; to take turns at doing, to take it in turns to do faire qch à tour de rôle ; to do sth turn and turn about faire qch à tour de rôle ; take it in turns! chacun son tour! ; by turns tour à tour ; to feel happy and depressed by turns être tour à tour heureux et malheureux ; to speak out of turn fig commettre un impair ; I hope I haven't spoken out of turn j'espère ne pas avoir commis d'impair ;

2 ( circular movement) tour m ; to give sth a turn tourner qch ; to give sth half a turn to the left faire tourner qch d'un demi-tour vers la gauche ; to do a turn [dancer] faire un tour ; to take a turn in the park faire un tour dans le parc ;

3 ( in vehicle) virage m ; a 90° turn un virage à 90° ; to make ou do a left/right turn tourner à gauche/à droite ; to do a turn in the road faire un demi-tour ; ‘no left turn’ ‘défense de tourner à gauche’ ;

4 (bend, side road) tournant m, virage m ; there's a left turn ahead il y a un tournant or virage à gauche plus loin ; brake before you go into the turn freinez avant de prendre le virage ; take the next right turn, take the next turn on the right prenez la prochaine (rue) à droite ;

5 (change, development) tournure f ; the turn of events la tournure des événements ; this is an extraordinary turn of events les événements ont pris une tournure extraordinaire ; to take an encouraging/a worrying turn [events] prendre une tournure encourageante/inquiétante ; to take a turn for the better [person, situation] s'améliorer ; [things, events] prendre une meilleure tournure ; to take a turn for the worse [situation] se dégrader ; [health] s'aggraver ; she has taken a turn for the worse elle va de plus en plus mal ; to be on the turn [luck, milk] commencer à tourner ; [tide] commencer à changer ; ⇒ century ;

6 ○ GB ( attack) crise f, attaque f ; she's had one of her turns again elle a eu une nouvelle crise or attaque ; a giddy ou dizzy turn un vertige ; to have a funny turn se sentir tout/-e chose ○ ; it gave me quite a turn, it gave me a nasty turn ça m'a fait un coup ○ ;

7 ( act) numéro m ; a comic/variety turn un numéro comique/de variété ; to do a/one's turn faire un/son numéro.

B in turn adv phr

1 ( in rotation) [answer, speak] à tour de rôle ; she spoke to each of us in turn elle nous a parlé chacun à notre tour ;

2 ( linking sequence) à son tour ; this in turn leads to higher inflation ceci à son tour fait augmenter l'inflation ; I invited Andrew who in turn invited Robert j'ai invité Andrew qui à son tour a invité Robert.

C vtr

1 ( rotate) [person] tourner [knob, wheel, handle] ; serrer [screw] ; [mechanism] faire tourner [cog, wheel] ; to turn sth to the right/left tourner qch vers la droite/gauche ; to turn sth to ‘on’/‘off’ tourner qch sur (la position) ‘marche’/‘arrêt’ ; to turn a switch through 90 degrees faire tourner un sélecteur de 90 degrés ; to turn sth halfway/the wrong way tourner qch d'un demi-tour/dans le mauvais sens ; to turn the key in the door ou lock ( lock up) fermer la porte à clé ; ( unlock) tourner la clé dans la serrure ; to turn the key on sb enfermer qn à clé ;

2 (turn over, reverse) retourner [mattress, soil, steak, collar] ; tourner [page] ; to turn sb onto his side/back retourner qn sur le côté/dos ; to turn one's ankle se tordre la cheville ; it turns my stomach cela me soulève le cœur, cela m'écœure ;

3 ( change direction of) tourner [chair, head, face, car] ; to turn a picture to the wall tourner un tableau face au mur ; to turn one's face towards tourner le visage vers ; to turn one's steps towards tourner or diriger ses pas vers ; to turn one's attention ou mind to tourner son attention vers ; to turn one's back on lit tourner le dos à [group, place] ; fig laisser tomber [friend, ally] ; abandonner [homeless, needy] ; as soon as my back is turned lit, fig dès que j'ai le dos tourné ; to turn one' s back on the past tourner la page ; to turn sb from one's door chasser qn ;

4 (focus, direction of) to turn sth on sb braquer qch sur qn [gun, hose, torch] ; fig diriger qch sur qn [anger, scorn] ;

5 ( transform) to turn sth white/black blanchir/noircir qch ; to turn sth milky/opaque rendre qch laiteux/opaque ; to turn sth into transformer qch en [office, car park, desert] ; to turn water into ice/wine changer de l'eau en glace/vin ; to turn a book into a film adapter un livre pour l'écran ; turn your old newspapers into cash! convertissez vos vieux journaux en argent! ; to turn sb into [magician] changer qn en [frog] ; [experience] faire de qn [extrovert, maniac] ; it turned him from a normal child into a delinquent cela a transformé l'enfant normal qu'il était en délinquant ; to stand there as if turned to stone rester là comme pétrifié ;

6 ( deflect) détourner [person, conversation] ; to turn the conversation towards ou onto sth détourner or faire dévier la conversation vers qch ; to turn sb from a course of action/from her purpose détourner qn d'une ligne de conduite/de son but ;

7 ○ ( pass the age of) he has turned 50 il a 50 ans passés ; she has just turned 20/30 elle vient d'avoir 20/30 ans ; as soon as I turn 18 dès que j'aurai mes 18 ans ; it's just turned five o'clock il est cinq heures passées ;

8 Ind ( on lathe) tourner [wood, piece, spindle] ;

9 fig ( fashion) to turn an elegant sentence tourner une phrase élégante ;

10 ( in espionage) retourner [spy, agent].

D vi

1 ( change direction) [person, car, plane, road] tourner ; [ship] virer ; to turn (to the) left/right tourner à gauche/droite ; to turn to the east/the west tourner à l'est/l'ouest ; to turn down ou into tourner dans [street, alley] ; to turn off quitter [main road, street] ; to turn towards tourner en direction de [village, mountains] ; I turned towards home j'ai repris le chemin de la maison ; her thoughts turned to her family ses pensées se sont tournées vers sa famille ; the conversation turned to Ellie on en est venu/ils en sont venus à parler d'Ellie ; he later turned to teaching plus tard il s'est tourné vers l'enseignement ;

2 ( reverse direction) [person, vehicle] faire demi-tour ; [tide] changer ; [luck] tourner ; there's no room for the bus to turn le bus n'a pas assez de place pour faire demi- tour ; ‘no turning’ ( in driveway) ‘propriété privée, défense d'entrer’ ; ⇒ turn around ;

3 ( revolve) [key, wheel, planet] tourner ; [person] se tourner (to, towards vers) ; to turn on its axis tourner sur son axe ; a key turned in the lock une clé a tourné dans la serrure ; to turn in one's chair se retourner dans sa chaise ; to turn and face the camera se tourner vers la caméra ; to turn and walk out of the room faire demi-tour et sortir de la pièce ; to turn to do se retourner pour faire ; to turn to face sth se retourner vers qch ; to turn and fight se retourner pour se battre ; to turn to lie on one's side se tourner pour se mettre sur le côté ; I turned once again to my book/my work j'ai repris encore une fois ma lecture/mon travail ;

4 fig ( hinge) to turn on [argument] tourner autour de [point, issue] ; [outcome] dépendre de [factor] ;

5 ( spin round angrily) to turn on sb [dog] attaquer qn ; [person] se retourner contre qn ;

6 fig (resort to, rely on) to turn to se tourner vers [person, religion] ; to turn to drink se mettre à boire ; to turn to drugs commencer à se droguer ; to turn to sb for se tourner vers qn pour demander [help, advice, money] ; I don't know who to turn to for advice je ne sais vers qui me tourner pour demander conseil ; I don't know where ou which way to turn je ne sais plus où donner la tête ○ ;

7 ( change) to turn into [tadpole] se transformer en [frog] ; [sofa] se transformer en [bed] ; [situation, evening] tourner à [farce, disaster] ; [conversation] tourner à [shouting match] ; ( magically) [person] se transformer en [animal, prince etc] ; to turn to [substance] se changer en [ice, gold etc] ; [fear, surprise] faire place à [horror, relief] ; his hopes had turned to dust ses espoirs étaient réduits en poussière ;

8 ( become by transformation) devenir [pale, cloudy, green] ; to turn white/black/red gen blanchir/noircir/rougir ; Chem virer au blanc/noir/rouge ; the weather is turning cold/warm le temps se rafraîchit/se réchauffe ; events turned tragic les événements ont tourné au tragique ;

9 ○ ( have change of heart) devenir [Conservative, Communist] ; businesswoman turned politician ancienne femme d'affaires devenue politicienne ; to turn ○ Catholic/Muslim se convertir au catholicisme/à l'islam ; to turn traitor se mettre à trahir ;

10 ( go sour) [milk] tourner ;

11 [trees, leaves] jaunir.

at every turn à chaque instant, à tout moment ; one good turn deserves another Prov c'est un prêté pour un rendu ; to be done to a turn être cuit à point ; to do sb a good turn rendre un service à qn ; to feel another turn of the screw sentir la pression augmenter encore.

■ turn about faire demi-tour ; about turn! Mil demi-tour droite!

■ turn against:

▶ turn against [sb/sth] se retourner contre ;

▶ turn [sb] against retourner [qn] contre [person, ideology].

■ turn around:

▶ turn around

1 ( to face other way) [person] se retourner, faire demi-tour (to do pour faire) ; [bus, vehicle] faire demi-tour ;

2 fig you can't just turn around and say you've changed your mind tu ne peux pas tout simplement dire que tu as changé d'avis ; what if he just turns around and says no? et si jamais il disait non? ;

3 (revolve, rotate) [object, windmill, dancer] tourner ;

4 ( change trend) the market has turned around il y a eu un renversement de situation sur le marché ; sales have turned round il y a eu un renversement de tendance dans les ventes ;

5 Transp ( unload and reload) décharger et charger ;

▶ turn [sth] around, turn around [sth]

1 ( to face other way) tourner [qch] dans l'autre sens [car, chair, piano, head, baby] ;

2 ( reverse decline in) redresser [situation, economy, company] ; redresser la situation de [political party, factory] ;

3 Transp ( unload and reload) décharger et mettre en état de repartir [plane, ship] ; the plane can be turned around in an hour l'avion peut être déchargé et prêt à reprendre l'air en une heure ;

4 ( rephrase) reformuler [question, sentence].

■ turn aside se détourner (from de).

■ turn away:

▶ turn away se détourner ; to turn away in disgust/horror se détourner avec dégoût/horreur ;

▶ turn [sth] away, turn away [sth] détourner [head, torch] ;

▶ turn [sb] away, turn away [sb] refuser [spectator, applicant] ; ne pas laisser entrer [salesman, caller] ; chasser [beggar] ; I was turned away from the Ritz on ne m'a pas laissé entrer au Ritz.

■ turn back:

▶ turn back

1 ( turn around) ( usu on foot) rebrousser chemin ; ( usu in vehicle) faire demi-tour ; it's too late to turn back lit il est trop tard pour faire demi-tour ; fig il est trop tard pour revenir en arrière ; there's no turning back fig il n'est pas question de revenir en arrière ;

2 ( in book) revenir (to à) ;

▶ turn [sth] back, turn back [sth]

1 ( rotate backwards) reculer [dial, clock] ; to turn one's watch back five minutes retarder sa montre de cinq minutes ;

2 ( fold back) rabattre [sheet, lapel] ; replier [corner, page] ;

▶ turn [sb] back, turn back [sb] faire faire demi-tour à, refouler [marchers, refugees, heavy vehicles] ; to be turned back at the border être refoulé à la frontière.

■ turn down:

▶ turn down [graph, curve] descendre ; his mouth turns down at the corners il a une bouche aux commissures tombantes ;

▶ turn [sth] down, turn down [sth]

1 ( reduce) baisser [volume, radio, heating, light, gas] ;

2 ( fold over) rabattre [sheet, collar] ; retourner [corner of page] ; corner [page] ;

▶ turn [sb/sth] down, turn down [sb/sth] refuser [suitor, candidate, request, application] ; rejeter [offer, suggestion].

■ turn in:

▶ turn in

1 ○ ( go to bed) aller se coucher ;

2 ( point inwards) his toes turn in il a les pieds tournés en dedans ; to turn in on itself [leaf, page] se recroqueviller ; to turn in on oneself fig se replier sur soi-même ;

▶ turn in [sth], turn [sth] in ○

1 ( hand in) rendre [membership, badge, homework] ;

2 ( produce) to turn in a profit rapporter un bénéfice ; to turn in a good performance [player] bien jouer ; [company] avoir de bons résultats ; [currency, share] augmenter ;

3 (give up, stop) laisser tomber ○ [job, activity] ;

▶ turn [sb] in, turn in [sb] livrer [suspect] (to à) ;

▶ turn oneself in se livrer.

■ turn off:

▶ turn off

1 ( leave road) tourner ; turn off at the next exit prends la prochaine sortie ;

2 [motor, fan] s'arrêter ; where does the light turn off? où est-ce qu'on éteint la lumière? ;

▶ turn off [sth], turn [sth] off éteindre [light, oven, TV, radio, computer] ; fermer [tap] ; couper [water, gas, electricity, engine] ; turn that rubbish off! ○ éteins-moi ça! ○ ;

▶ turn [sb] off ○ rebuter, dégoûter ○ ; to turn sb off sth dégoûter qn de [sex, food].

■ turn on:

▶ turn on [oven, device] s'allumer ;

▶ turn on [sth], turn [sth] on allumer [light, oven, TV, radio, computer, gas, electricity] ; ouvrir [tap] ; to turn the water back on rouvrir l'eau ; to turn the electricity back on rétablir le courant ; to turn sth on like a tap fig faire qch sur commande ; to turn on the pressure fig mettre la pression ; ⇒ charm, heat ;

▶ turn [sb] on, turn on [sb] ○ exciter ; to be turned on être excité (by par) ; to turn sb on to sth ○ brancher ○ qn sur [drug].

■ turn out:

▶ turn out

1 ( be eventually) to turn out well/badly bien/mal se terminer ; to turn out differently prendre une tournure différente ; to turn out all right s'arranger ; it depends how things turn out cela dépend de la façon dont les choses vont tourner ; that child will turn out badly cet enfant tournera mal ; to turn out to be ( prove to be) se révéler, s'avérer être ; to turn out to be wrong se révéler faux ; the job turned out (to be) difficult finalement le travail a été difficile, le travail s'est avéré difficile fml ; it turned out to be a good decision finalement cela a été une bonne décision, cela s'est avéré être une bonne décision fml ; it turns out that il se trouve que, il s'avère que ; it turned out (that) she knew him il s'est trouvé qu'elle le connaissait ; as it turned out en fin de compte ;

2 ( come out) [crowd, people] venir (to do pour faire ; for à) ; the fans turn out every Saturday les fans sont là tous les samedis ; we had to turn out at six GB il fallait être là à six heures ;

3 ( point outwards) his toes ou feet turn out il a les pieds tournés en dehors ;

▶ turn [sth] out, turn out [sth]

1 ( turn off) éteindre [light] ;

2 ( empty) retourner, vider [pocket, bag] ; Culin démouler [mousse, mould] ;

3 ( produce) fabriquer [goods] ; former [scientists, graduates] ; sortir [novel, script, poem] ;

4 to turn one's toes ou feet out marcher en canard ;

▶ turn [sb] out, turn out [sb]

1 ( evict) mettre [qn] à la porte ; to turn sb out into the street jeter qn à la rue ;

2 GB ( send) envoyer [guard, police, troops].

■ turn over:

▶ turn over

1 ( roll over) [person] se retourner ; [car] se retourner, faire un tonneau ; [boat] se retourner, chavirer ; to turn over and over [person, object] faire plusieurs tours ; [car] faire plusieurs tonneaux ;

2 ( turn page) tourner la page ;

3 [engine] se mettre en marche ;

▶ turn [sth/sb] over, turn over [sth/sb]

1 ( turn) tourner [page, paper] ; retourner [card, object, mattress, soil, baby, patient] ; faire chavirer [ship] ; he turned the car over sa voiture a fait un tonneau ;

2 ( hand over) remettre [object, money, find, papers] (to à) ; livrer [person, fugitive] (to à) ; remettre la succession de [company, business] (to à) ; transmettre [control, power] (to à) ; I'm turning the new recruits over to you les nouvelles recrues sont à vous ;

3 ( reflect) I've been turning it over in my mind j'y ai bien réfléchi ;

4 ○ GB ( rob) cambrioler [shop, place] ; I have been turned over on m'a cambriolé ;

5 Fin ( have turnover of) [company] faire un chiffre d'affaires de [amount] ;

6 [battery, starter motor] faire tourner [engine].

■ turn round GB = turn around.

■ turn to† GB se mettre au travail, s'y mettre.

■ turn up:

▶ turn up

1 (arrive, show up) arriver, se pointer ○ (to, at à ; for pour) ; to turn up late arriver en retard ; to turn up in jeans se pointer ○ en jean ; she didn't turn up elle ne s'est pas pointée ○ ; guess who turned up at the station devine qui s'est pointé ○ à la gare ;

2 ( be found) don't worry-it will turn up ne t'inquiète pas-tu finiras par le retrouver ;

3 ( present itself) [opportunity, job] se présenter ; something will turn up (for me/for you etc) je finirai/tu finiras etc par trouver quelque chose ;

4 ( point up) [corner, edge] se remonter, être relevé ; his nose turns up il a le nez retroussé ;

5 ( take upturn) [economy, market] se redresser ; [investment, sales, profits] remonter ;

▶ turn up [sth], turn [sth] up

1 (increase, intensify) augmenter [heating, lighting, volume, gas] ; mettre [qch] plus fort [TV, radio, music] ;

2 ( point up) remonter, relever [collar] ; a turned-up nose un nez retroussé ; ⇒ nose ;

3 ( discover) déterrer [buried object] ; [person] dénicher ○ [discovery, information] ; facts turned up by the inquiry faits révélés or mis au jour par l'enquête.

SUBJECT AREA: Horology, Telecommunications

[br]

[br]

[br]

Alexander Bain was born into a crofting family in a remote part of Scotland. He was apprenticed to a watchmaker in Wick and during that time he was strongly influenced by a lecture on "Heat, sound and electricity" that he heard in nearby Thurso. This lecture induced him to take up a position in Clerkenwell in London, working as a journeyman clockmaker, where he was able to further his knowledge of electricity by attending lectures at the Adelaide Gallery and the Polytechnic Institution. His thoughts naturally turned to the application of electricity to clockmaking, and despite a bitter dispute with Charles Wheatstone over priority he was granted the first British patent for an electric clock. This patent, taken out on 11 January 1841, described a mechanism for an electric clock, in which an oscillating component of the clock operated a mechanical switch that initiated an electromagnetic pulse to maintain the regular, periodic motion. This principle was used in his master clock, produced in 1845. On 12 December of the same year, he patented a means of using electricity to control the operation of steam railway engines via a steam-valve. His earliest patent was particularly far-sighted and anticipated most of the developments in electrical horology that occurred during the nineteenth century. He proposed the use of electricity not only to drive clocks but also to distribute time over a distance by correcting the hands of mechanical clocks, synchronizing pendulums and using slave dials (here he was anticipated by Steinheil). However, he was less successful in putting these ideas into practice, and his electric clocks proved to be unreliable. Early electric clocks had two weaknesses: the battery; and the switching mechanism that fed the current to the electromagnets. Bain's earth battery, patented in 1843, overcame the first defect by providing a reasonably constant current to drive his clocks, but unlike Hipp he failed to produce a reliable switch.

The application of Bain's numerous patents for electric telegraphy was more successful, and he derived most of his income from these. They included a patent of 12 December 1843 for a form of fax machine, a chemical telegraph that could be used for the transmission of text and of images (facsimile). At the receiver, signals were passed through a moving band of paper impregnated with a solution of ammonium nitrate and potassium ferrocyanide. For text, Morse code signals were used, and because the system could respond to signals faster than those generated by hand, perforated paper tape was used to transmit the messages; in a trial between Paris and Lille, 282 words were transmitted in less than one minute. In 1865 the Abbé Caselli, a French engineer, introduced a commercial fax service between Paris and Lyons, based on Bain's device. Bain also used the idea of perforated tape to operate musical wind instruments automatically. Bain squandered a great deal of money on litigation, initially with Wheatstone and then with Morse in the USA. Although his inventions were acknowledged, Bain appears to have received no honours, but when towards the end of his life he fell upon hard times, influential persons in 1873 secured for him a Civil List Pension of £80 per annum and the Royal Society gave him £150.

[br]

See also: Bakewell, Frederick C.

DV / KF

1) генератор

2) формирователь

3) датчик, (первичный) измерительный преобразователь

4) порождающая функция

5) генератриса, производящая функция

6) вчт. генерирующая программа, генератор

7) газогенератор

8) парогенератор

9) паровой котел

operate ['ɒpəreɪt]

1 transitive verb

(a) (machine, device) faire fonctionner, faire marcher;

∎ my husband doesn't even know how to operate the toaster! mon mari ne sait même pas se servir du grille-pain!;

∎ is it possible to operate the radio off the mains? peut-on brancher cette radio sur le secteur?;

∎ this clock is battery-operated cette horloge fonctionne avec des piles;

∎ a circuit-breaker operates the safety mechanism un disjoncteur actionne ou déclenche le système de sécurité

(b) (business) gérer, diriger; (mine) exploiter; (drug ring) contrôler;

∎ they operate several casinos ils tiennent plusieurs casinos;

∎ she operates her business from her home elle fait marcher son affaire depuis son domicile;

∎ they operate a protection racket in the neighbourhood ils rackettent les gens du quartier;

∎ they operate a system of rent rebates for poorer families ils ont un système de loyers modérés pour les familles les plus démunies

2 intransitive verb

(a) (machine, device) marcher, fonctionner; (system, process, network) fonctionner;

∎ it operates by itself ça fonctionne tout seul;

∎ this is how colonialism operates voici comment fonctionne le colonialisme;

∎ the factory is operating at full capacity l'usine tourne à plein rendement

(b) Medicine opérer;

∎ to operate on sb (for sth) opérer qn (de qch);

∎ he was operated on for cancer on l'a opéré ou il a été opéré d'un cancer;

∎ we'll have to operate il va falloir opérer

(c) (be active) opérer;

∎ military patrols operate along the border des patrouilles militaires opèrent le long de la frontière;

∎ many crooks operate in this part of town de nombreux malfaiteurs sévissent dans ce quartier;

∎ the company operates out of Chicago le siège de la société est à Chicago;

∎ the company operates in ten countries la société est implantée dans dix pays

(d) (produce an effect) opérer, agir;

∎ the drug operates on the nervous system le médicament agit sur le système nerveux;

∎ the decision has operated against us la décision a joué contre nous;

∎ two elements operate in our favour deux éléments jouent en notre faveur

(e) (be operative) s'appliquer;

∎ the rule doesn't operate in such cases la règle ne s'applique pas à de tels cas;

∎ the wage increase will operate from 1 January l'augmentation des salaires prendra effet à partir du 1er janvier

1) схема; цепь; контур

2) канал; линия; тракт

3) тлф. шлейф

4) цикл ( графа)

5) круговое движение, движение по окружности || совершать круговое движение, двигаться по окружности

•

- π-circuit